Wat nou als jij je perfect voorbereid voor een presentie, de mensen met je meekrijgt, dat er vol lof over je wordt gesproken, maar toch later na de presentatie denkt dat je eigenlijk een bedrieger bent.
Als dit bij jou of een bekende het geval is dan spreken we van het Imposter syndroom of oplichting syndroom in het Nederlands.
Maar hoe ontstaat zoiets nou? Is het erfelijk bepaald en hoe kun je er het beste mee omgaan? Dat ga ik vandaag allemaal voor je beantwoorden. Aan het eind van deze blog weet je ook de beste manieren hoe je hiermee kunt omgaan.
Inhoud van dit Artikel
Wat is het imposter syndroom? Hier de betekenis
Ondanks dat het in de DSM-5 niet beschreven staat als een officiële stoornis, lijden er ongeveer 25% van de mensen eronder. Het imposter syndroom kenmerkt zich door competent te zijn op verschillende aspecten van je leven, maar toch het gevoel hebben dat je de boel bedriegt of oplicht.
Vroeger werd er gedacht dat er meer vrouwen onder leden, maar uit nieuw onderzoek blijkt toch dat het ongeveer 50/50 is. Waarschijnlijk is dit mede, omdat mannen zich tegenwoordig meer kwetsbaar durven op te stellen en vroeger werden vrouwen meer als onzeker gezien en gingen ze er onterecht vanuit dat vrouwen hier meer last van hadden. Gelukkig is dit gerectificeerd.
Hoe ontstaat het imposter syndroom. Hier de oorzaken
Zoals met bijna alle stoornissen of denkwijzen en gedrag die destructief is voor ons, gaat er vaak trauma aan vooraf die vaak in de jeugd ontstaat. Mensen met het imposter syndroom zijn vaak heel erg geprezen of erg bekritiseerd. Bij overmatig prijzen kan het kind het idee krijgen dat het onterecht te veel lof krijgt, want niet alles kan goed zijn wat iemand doet. Het zal het idee ontwikkelen dat de lof die hij of zij krijgt toch wel onterecht of teveel is. Wat hij of zij ook zal doen, ze kunnen het idee hebben altijd een bedrieger te zijn, want ik word toch wel geprezen.
Bij overmatig kritische ouders krijgt het kind het idee dat het nooit iets goeds kan doen. Zelfs als het negens en tienen haald, heeft het kind het idee dat het fout heeft gedaan. Als het kind later als volwassene opgroeit en de presentatie als hierboven beschreven heel goed uitvoert, is het bang het nog fout te doen. De lof van het publiek en de overtuiging dat het niet goed kan doen, kan een onbewuste overtuiging naar boven brengen dat het een bedrieger is, omdat het contrast te groot is.
Ook mensen met een andere geaardheid, afkomst of gender kunnen via ditzelfde mechanisme minderwaardigheid opdoen, waardoor er ook een imposter syndroom kan manifesteren. Onthoud wel, het is hetzelfde mechanisme.
Daarentegen is er ook nog een groep die dit syndroom nog heftiger kan ervaren. Dit zijn de mensen die gepest zijn. Pesten zorgt voor een laag zelfbeeld en ze zijn vatbaar voor suggesties van buiten en het onderbewuste.
Als je gepest bent en je lijdt aan het imposter syndroom, dan kan dat gepaard gaan met angst, veel twijfel en verdriet.
Is imposter syndroom normaal?
In zekere zin is het normaal. Er zijn ongeveer 25% mensen die er last van hebben en dan nog een groep mensen die het in mindere mate soortgelijke gedachtens hebben. Als ik naar mezelf kijk heb ik heel af en toe ook wel eens zulke gedachten. En, als ik om me heen kijk en luister hoor ik veel van het zelfde. Vandaar waarschijnlijk ook dat het niet in de DSM-V staat.
Hoe ga je om met het imposter syndroom?
Er zijn verschillende manieren om op een goede manier om te gaan met je imposter syndroom. Ik zal een aantal tip meegeven hieronder.
Herken, erken en werk eraan
Zoals ik boven al heb beschreven is het belangrijk om na te gaan wat bij jou de oorzaak is geweest? Ben je te veel geprezen, bekritiseerd of gepest? Bekijk dit en voel wat het met je doet als je het onderzoekt.
Waarschijnlijk zul je pijn en verdriet voelen. Als je het onderzoekt en je voelt dit omarm dan deze pijn met je focus bij je buik totdat het rustiger wordt. Je bent op dit moment de pijn dan aan het helen, waardoor met de tijd je overtuiging dat je een bedrieger bent minder zal worden en misschien zelfs helemaal zal verdwijnen.
Wees minder perfectionistisch
Het is een feit dat perfectionisme en het oplichting syndroom hand in hand gaan. immers zijn perfectionisten vaak onzeker over hun prestaties, net zoals mensen met het imposter syndroom. Het verschil alleen is dat perfectionisten lang niet altijd het idee hebben dat ze de boel oplichten. Perfectionisten zijn eerder bang dat ze het niet goed genoeg hebben gedaan.
Als je van beide syndromen last hebt is het goed om dagelijks de intentie uit te zetten dat 80% ook goed is. Dit kan in de oren van een perfectionist als ketterij aanhoren. Maar vergeet niet dat 80% inzet van perfectionisten, 100% inzet van ‘’normale’’ mensen is.
Maak hier je dagelijkse mantra van en je zult zien dat je met de tijd beter wordt in het minder perfect uitvoeren van taken. En wat levert jou dit op? Minder stress, meer rust en ruimte en je voorkomt dat je in een burnout raakt.
Waarom mensen met dit syndroom vaak een burn out krijgen
Veel van deze mensen vechten tegen hun zelf. Dagelijks krijgen ze heftige emoties te verduren als gevolg van dit syndroom. Boosheid, schaamte en innerlijke veroordeling laten je batterij snel leeglopen.
Heel de dag lopen ze rond alsof ze iedereen in het ootje nemen. Als je een goed ontwikkeld geweten hebt, dan kan dit erg zwaar vallen. Het komt dan ook best vaak voor dat mensen met een imposter syndroom zichzelf toewerken naar een burnout.
Het is voor deze mensen erg belangrijk, dat zij zich innerlijk niet veroordelen en kijken naar de realiteit. Doe je echt je werk net zo goed als je collega’s? Zijn je klanten of cliënten ook tevreden? Ok, dan mag je er toch vanuit gaan dat je het goed doet.
Spreek dit dan ook een paar keer per dag naar jezelf uit en je zult zien dat het op een gegeven moment gaat veranderen. Je mag ook een intentie uit zetten dat je jezelf niet constant veroordeeld en dat je lief voor jezelf mag wezen. Bij elke gedachte dat je iets niet goed zou doen, plaats daar twee tegenovergestelde gedachten tegenover?
Op deze manier programmeer je je brein weer naar een normale toestand, waarin je niet perfect hoeft te zijn, niet altijd succes hoeft te halen, maar je al goed als mens en persoon bent.
Hartelijke groet,
Lucas van Wateringen
